آموزش رانندگی ( قانون بیست و یکم تا قانون بیست و پنجم )
قانون بیست و یکم : همیشه قصد خود را با چراغ راهنما نشان دهید
به عنوان یک مدرس رانندگی، اغلب از مردم می پرسم نکته ی آزار دهنده ی رانندگی دیگران چیست؟ یکی از رایج ترن پاسخ ها این است که: بعضی ها بدون این که راهنما بزنند مسیر خود را تغییر می دهند. چند بار از این قبیل راننده ها دیده اید؟ یا بدتر، راننده هایی که راهنمای سمت راست می زنند ولی به چپ می پیچند؟ بخصوص اتومبیل هایی که فاقد سیستم قطع خودکار چراغ های راهنما هستند، بسیار شاهد بوده ایم راننده ای فراموش کار با راهنمای روشن در حال رانندگی است در حالی که محل پیچیدن او شاید چندین کیلومتر قبل تر بوده است.
برخی اوقات راننده ها عمدا از راهنما استفاده نمی کنند. آن ها فکر می کنند: اگر قبل از تغییر مسیر، راهنما بزنند، مثلا در یک آزادراه، دیگر راننده ها فاصله را پر کرده و اجازه ی تغییر مسیر نمی دهند. از این اتفاق ها گاهی رخ می دهد ولی به یاد داشته باشید: احترام به دیگران هم مسری است. اغلب اوقات اگر راننده های دیگر بدانند که می خواهید مسیرتان را تغییر دهید، به شما راه می دهند. بیش تر موارد مخصوصا در محل یکی شدن راه ها، زمانی که می خواهید با خط مسیر سمت چپ یکی بشوید، و راننده ی دیگر بخواهد از خروجی سمت راست خارج شود، اگر هر دوی شما راهنما بزنید هماهنگی تغییر مسیر، بسیار آسان و ایمن خواهد بود. در شرایطی از این قبیل، نزدن راهنما بی شک خطرناک خواهد بود و عواقب چنین بی احتیاطی ای به غیر از آن دو راننده، اغلب، راننده های دیگر را هم در بر خواهد گرفت.
اگر شما تنها راننده ی داخل اتوبان (برای مثال ساعت سه صبح) باشید و هیچ کس جز شما و تا 80 کیلومتری حضور نداشته باشد، برای تعویض مسیر، الزامی به راهنما زدن ندارید؛ هرچند که واقعیت این است: که اغلب ما در مکان و زمانی رانندگی می کنیم که بر دیگران اثر می گذاریم. از نقطه نظر رانندگی تدافعی توصیه می کنیم: همواره راهنمای گردش و تغییر مسیر را روشن کنید تا تبدیل به عادت شود؛ زمانی که رفتار رانندگی شما به نوعی « رانندگی خودکار » (البته با در نظر گرفتن جنبه ی مثبت آن) محسوب شود. اگر همیشه و به وقت لزوم راهنما بزنید آن گاه به « قابل پیش بینی بودن » یک قدم نزدیک تر شده اید؛ رسیدن به این وضعیت برای شما و راننده های دیگر خالی از فایده نخواهد بود.
مراقب باشید؛ علامت اشتباه ندهید، مطمئن شوید اطلاعات واضح و روشن می دهید. به عنوان مثال: اگر به تقاطعی می رسید و می خواهید بلافاصله بعد از تقاطع وارد پمپ بنزین شوید مراقب باشید؛ زودتر از موقع راهنما نزنید. دیگر راننده ها گمان خواهند کرد: شما می خواهید در تقاطع به سمت راست تغییر مسیر بدهید و ممکن است جلوی شما گردش به چپ داشته باشند. در انتها، قبل از این که شروع به گردش یا تغییر مسیر دهید راهنما بزنید! اگر در میانه ی راه این کار را بکنید فایده ی چندانی نخواهد داشت.
قانون بیست و دوم : نقاط کور خود را بشناسید !
رانندگی در نقطه ی کور دیگران احتمالا شما را ناراحت و معذب می کند. همه ی وسیله های نقلیه حتی موتور سیکلت ها (موتور سیکلت سوارها گاهی در چرخاندن سر و دیدن پشت خود محدودیت هایی دارند) نقطه ی کور دارند.
با این حال هنوز بعضی ها از روی عادت و بدون بررسی نقطه ی کور، مسیرشان را تغییر می دهند. اگر می توانید وضعیت خود را در ترافیک طوری تنظیم کنید: تا حد امکان در نقطه ی کور دیگران قرار نگیرید.
نقاط کور اتومبیل شما کجا هستند؟ نقطه ی کور به مدل وسیله ی نقلیه بستگی دارد. عمدتا نقطه ی کور هر اتومبیل در انتهای دو طرف آن است و شما حتی با نگاه کردن در آینه هایی که دقیق تنظیم شده اند، در این دو نقطه چیزی نمی بینید. بعضی اتومبیل ها نسبت به نمای پشت سرشان کور هستند. وسایط نقلیه ای که راننده در سطح بالاتری می نشیند نقطه ی کور اش در حد یک چهارم تمامی جلوی اتومبیل بوده و راننده قادر به دیدن چیزی در قسمت پایینی و کناره های جلوی وسیله اش نمی باشد.
هنگام رانندگی نگاه کردن به آینه ها، در هر 5 تا 8 ثانیه بسیار مهم است. در عین حال تنها بررسی آینه ها کافی نیست. اگر مدتهاست رانندگی می کنید، از قبل می دانید که نقاط کور در اکثر وسیله های نقلیه آن قدر بزرگ هستند که وسیله های دیگر را پنهان کنند. هم چنین آینه ها اتومبیلی که در دو خط کنارتر در حال سبقت است را نشان نمی دهند. به عنوان مثال فرض کنید: شما در حال رانندگی در منتهی الیه سمت راست یک بزرگراه با چند خط مسیر هستید و قصد دارید به خط مسیر سمت چپ بروید. اتومبیل دیگری هم در خط سوم از سمت راست قصد دارد به خط مسیر سمت چپ کناری اش تغییر مکان دهد. هر دوی شما می خواهید به یک نقطه در خط مسیر دوم جا به جا شوید. می بینید! امکان دارد خط مسیری که لحظه ای پیش از ترافیک خالی بود، شلوغ شده و فضاهای خالی سریع تر پر شوند. در این شرایط بسیار مهم است که سرتان را کامل بگردانید و قبل از تغییر خط مسیر، با دقت نگاه کنید.
کامیون های یدک کش نقاط کور بیش تری دارند. این تریلرها بند بند هستند و در هنگام پیچیدن از وسط خم می شوند. اگر بتوانید یکی از آن ها را در حال گردش به چپ، در گوشه ی خیابان تصور کنید متوجه می شوید؛ راننده بجز محدوده ی اندک قابل دید از آینه ی بغل سمت خودش، دید دیگری نسبت به وسیله اش ندارد. برای مثال: هنگامی که سر یا اسب تریلر به سمت راست می پیچد آینه ی بغل سمت راننده فقط کناره های تریلر را نشان می دهد و آینه ی دیگر نیز فضای خالی را نشان می دهد. در این موقعیت راننده هیچ تصویر روشنی از آنچه که مستقیما در پشت خود رخ می دهد ندارد مگر آن که سرش را بیرون آورده نگاه کند. از این رو می توان کاملا در پشت یک تریلر پنهان شد، همان طور که بعضی از راننده ها به منظور استفاده از خلاء ایجاد شده در پشت تریلر و صرفه جویی در مصرف بنزین، به اصطلاح در باد آن حرکت می کنند. این ایده که آن قدر نزدیک به وسیله ای حرکت کنیم که نه خودمان بتوانیم جلو یا اطراف خود را ببینیم و نه؛ حتی ندانیم که راننده ی جلویی ما را دیده است یا نه، چندان عاقلانه نیست. زمانی که نزدیک به اتومبیل های بزرگ رانندگی می کنید مطمئن شوید؛ برای راننده ی آن قابل دید هستید. اگر می توانید صورت او را در آینه های کناری ببینید پس او هم شما را می بیند.
در نهایت، به یاد داشته باشید: اتومبیل های پارک شده هم نقطه ی کور دارند. کودکان معمولا دور و بر اتومبیل ها بازی می کنند، پس قبل از این که شروع به حرکت کنید و در پارکینگ به عقب بیایید اطراف اتومبیل را نگاه کنید تا مطمئن شوید هیچ موجود زنده یا غیر زنده ای زیر یا پشت چرخ ها قرار ندارد.
قانون بیست و سوم : از حواس پرتی بپرهیزید
وقتی به وظایف رانندگی فکر می کنید یکی از مهم ترین آن ها مسئولیت پذیری نسبت به اعمال خود و نتایج آن است.
تقریبا در هر مورد تصادف، راننده ی درگیر (حتی زمانی که راننده ی دیگر مقصر است) شانس اجتناب از تصادف را داشته است. ماموران پلیس به شما خواهند گفت: که اولین بهانه پس از یک تصادف این است که: اصلا او را ندیدم. چرا؟ غالبا به این دلیل که به اطراف و موقعیت خود، توجهی نداشته اند؛ بسیاری اوقات بی توجهی به دلیل پرت شدن حواس راننده بوده است. اگر بخواهیم راننده ای ایمن و مسئول باشیم، بایست این مشکل را تشخیص داده سعی کنیم از حواس پرتی بپرهیزیم.
بعضی از رایج ترین علل پرت شدن حواس حین رانندگی عبارتند از: خوردن، نوشیدن، آرایش کردن، با تلفن همراه صحبت کردن، تنظیم رادیو یا عوض کردن سی دی موسیقی، سرو کله زدن با بدقلقی های کودکان و یا حتی صحبت کردن با سرنشینان دیگر. بعضی از راننده ها بر روی عملی (مثلا پیدا کردن آدرس) تمرکز می کنند و وظایفشان را نادیده می گیرند. یکی از مهم ترین مهارت های رانندگی، توانایی انجام چند عمل به طور هم زمان داشتن است. فکر می کنید: اتومبیل شما چه مسافتی را در خلال مدت زمانی که حواستان پرت است طی می کند! چقدر مهم است چشم ها و ذهن شما هنگام رانندگی به جاده و دستانتان بر فرمان باشد! آیا می دانید؟! با سرعت 100 کیلومتر در ساعت، تقریبا در هر ثانیه، 30 متر طی می شود. این مسافت مدت زمانی است که شما به دنبال سی دی افتاده از دستتان صرف کرده اید!
اگر به این باور که رانندگی اولین وظیفه ی شماست عادت کنید، اجازه می دهید شخص دیگری آدرس را پیدا کرده یا سی دی را عوض کند، آن گاه می توانید مسیر را برای خود، سرنشینان و افراد دیگر ایمن تر کنید. شناسایی حواس پرتی ها و تلاش آگاهانه برای به حداقل رساندن یا اجتناب از آن، اهمیت بسیاری دارد.
قانون بیست و چهارم : دنده عقب نروید
بسیاری از تصادفات زمانی اتفاق می افتد که راننده ها دنده عقب حرکت می کنند. سال ها پیش در شهری، پنجاه دستگاه ون بزرگ برای استفاده ی ادارات دولتی خریداری شد.
در مدت چند سال، به جز یکی، همه ی آن ها از قسمت عقب خسارت دیدند. تنها ونی که سالم مانده بود همانی بود که برای تعلیم رانندگی بقیه ی ون ها استفاده می شد. از موسسات دیگر هم که با اتومبیل های سازمانی خود همین مشکل را داشته اند گزارش شده است.
از آن جایی که خطر تصادف در هنگام عقب آمدن بیش تر است، دقت خاصی داشته مراقب باشید؛ بدون بررسی کامل و دقیق پشت وسیله ی نقلیه حرکت نکنید. سالانه چندین کودک در پارکینگ منزل خود، به دلیل عدم بررسی کافی راننده ها فوت می شوند. به همین دلیل بسیاری از شرکت ها راننده های خود را ملزم می کنند؛ هنگام پارک، یک پایلون در پشت اتومبیل ها گذاشته تا هنگام بیرون آمدن از پارکینگ ناچار شوند برای برداشتن آن، پشت اتومبیل را بررسی کنند.
زمانی که محدوده ی پشت اتومبیل را آماده ی حرکت کردید، هنگام عقب آمدن هم کاملا بچرخید و پشت سر را نگاه کنید. با کامیون ها ممکن است قادر نباشید مستقیما عقب را ببینید و تنها از آینه های طرفین، دید داشته باشید. بهترین ایده این است که: همیشه یک نفر مامور را برای بررسی پشت سر در اختیار داشته باشیم؛ شخص دومی که پشت اتومبیل، جایی که می توانید او را ببینید بایستد و اطلاعات لازم را به شما بدهد. با سرعت بسیار کم به عقب برانید.
روش های دیگری برای پرهیز از حوادث پارکینگ وجود دارد. اگر می توانید، جای پارکی پیدا کنید تا هنگام خروج، به جای عقب آمدن، به جلو حرکت کنید؛ در پارکینگ های شلوغ تر که نمی توانید این کار را انجام دهید، سعی کنید از همان ابتدا با دنده عقب وارد جای پارک شوید. حسن این کار در این است؛ زمانی که می خواهید پارک کنید با دید کامل و دقت بیش تری به عقب برمی گردید و هنگام خروج به جای عقب آمدن، جلو می روید.
در امان بودن هنگام عقب رفتن در میان بزرگراهی که با بسیاری از راننده های دیگر و عابرین پیاده سهیم هستید، آسان نیست. یکی از وضعیت هایی که بهتر است به عقب برنگردید، زمانی است که هنگام توقف برای چراغ قرمز، از خط ایست تقاطع عبور می کنید. اگر این اتفاق برای شما افتاد و خود را روی خطوط عابر پیاده دیدید، بهتر است همان جایی که هستید بمانید. دنده عقب رفتن بر روی خط عابر پیاده به دلایل واضحی خطرناک تر است.
استثنای دیگر، اتوبان ها هستند؛ توقف یا دنده عقب گرفتن در مسیر عبوری جاده مانند: شانه ها، رمپ های خروجی و راه های دسترسی، غیر قانونی می باشد.
قانون بیست و پنجم : مراقب تقاطع ها باشید
تقاطع ها یکی از خطرناک ترین محدوده ها برای راننده ها هستند. آمار رسمی نشان می دهد؛ 80 درصد تصادفات شهری که منجر به زخمی شدن یا مرگ شده است در تقاطع های با چراغ قرمز (یا کنترل شده) صورت گرفته است. سرعت متوسط در تقاطع های شهری حدود 80 کیلومتر در ساعت است و اغلب تصادفات آن سر به پهلو بوده و در نزدیکی اتومبیل شما صورت می گیرد.
چگونه می توانیم در این مواقع، احتمال تصادف را کم کنیم: ابتدا وقتی به چراغ قرمز نزدیک می شوید، قبل از رسیدن آهسته کنید و به چپ - راست - چپ نگاه کنید. ابتدا به چپ نگاه کنید سپس راست و دوباره به چپ نگاه کنید زیرا همیشه اولین خطر در تقاطع، از سمت چپ پیش می آید. اگر تقاطع بدون دید کافی است و شما تا زمانی که به آن کاملا نزدیک نشده اید ترافیک را نمی بینید، سرعت خود را کم تر کنید. به تقاطعی که کاملا ندیده اید و ارزیابی نکرده اید هرگز وارد نشوید. در این شرایط بعضی از راننده ها برای کاهش احتمال خطر، آماده ی ترمزگیری می شوند؛ به این معنا که پایشان را از روی گاز برداشته و بالای پدال ترمز نگاه می دارند تا بتوانند سرعت عکس العمل خود را بالا ببرند. اغلب تصادفات چهار راه های کنترل شده در خلال همان چهار ثانیه تعویض چراغ ها صورت می گیرد. قطعا شما نمی خواهید ضمن این چهار ثانیه در تقاطع باشید. به هر حال می دانیم؛ اگر بلافاصله بعد از سبز شدن چراغ، حرکت نکنید پشت سری ها عصبانی می شوند. پس این کار را بکنید: اول مطمئن شوید در جای صحیح، ایست کرده اید. با فاصله ای از خط ایست بایستید تا بتوانید آن را جلوی خود ببینید. با این کار 3 تا 5 متر فاصله در اختیار شما قرار می گیرد. زمانی که چراغ سبز شد، پایتان را از روی ترمز بردارید و اجازه بدهید اتومبیل به طرف خط عابر پیاده شروع به حرکت کند. (البته این کار با اتومبیل های اتوماتیک راحت تر است.) به چپ - راست- چپ نگاه کنید و مطمئن شوید هیچ کس از چراغ قرمز عبور نمی کند و جاده خالی از عابرین پیاده است. تا این زمان شما به وسط خطوط عابر پیاده یا نزدیک به مرز تقاطع رسیده اید و تنها چندین ثانیه وقت صرف کرده اید. اگر تقاطع باز است شروع به گاز دادن کنید. شخص پشت سر شما می فهمد که شما تغییر رنگ را دیدید، زیرا شروع به حرکت کرده اید، بنابراین بوق نمی زند و شما هم به اندازه ی کافی از منطقه ی خطر دور شده اید.
دو دلیل عمده برای نایستادن بر روی خط ایست (یا نچسبیدن به اتومبیل جلویی) هنگام توقف پشت چراغ قرمز وجود دارد اول این که: همان طور که در پاراگراف قبل گفتیم، شما را در جای صحیحی قرار می دهد و لحظاتی تاخیر برای ورود به تقاطع در زمان چراغ سبز به شما می دهد. و دوم: حتی اگر شما اولین کسی نیستید که در تقاطع ایست کرده است، بهتر است فضایی کافی، جلوی خود نگه دارید، (جایی بایستید که بتوانید چراغ های عقب اتومبیل جلویی را ببینید). اگر آن اتومبیل به هر دلیلی حرکت نکرد، آن گاه جای کافی برای بیرون آمدن دارید. همچنین اگر اتومبیل عقبی نتوانست به موقع توقف کند، شما فضای کافی برای فرار دارید. اگر هشیار باشید گاهی اوقات این چند متر برای حرکت و دور شدن از تصادف کافی است.
وقتی می خواهید به چپ بپیچید، هرگز تا زمانی که مطمئن نشده اید جاده خالیست فرمان را نچرخانید. اگر چرخ های شما در حالت مستقیم نباشد، در صورتی که کسی از پشت به شما بزند، اتومبیل شما در جهت چرخ های جلو حرکت خواهد کرد و به طرف خط مسیر رو به رو منحرف و باعث تصادف خطرناکی می شوید.
وقتی که منتظر گردش به چپ هستید، دید شما از ترافیک روبه رو محدود است. وسوسه ی رفتن و پیچیدن، حتی اگر ترافیک را نبینید، بسیار است. هرگز این کار را نکنید. گردش به چپ بدون دید، هیچ گاه ایمن نیست. در نهایت اگر به هر دلیل گردش به چپ امکان پذیر نبود، بایست صبر کرده و یا از مسیری دیگر ادامه دهید.
آموزش رانندگی حرفه ای - سبقت