استاد عبداله دوامی متولد 1270 در روستای طا یکی از روستاهای تفرش می باشد
پدرش آقا میرزا از تعزیه خوانان حرفه ای آن منطقه بود.
به گفته استاد روح‌الله خالقی او استاد برگزیده نواهای ضربی و تصنیف بوده‌است
دانلود قطعه ای از استاد عبداله دوامی در دستگاه سه گاه
او در مکاتب استادانی نظیر علیخان نایب السلطنه، میرزا عبدالله، میرزا حسین قلی، حسین‌خان اسماعیل‌زاده، ملک‌الذاکرین پرورش یافته‌است
شاگردان استاد عبداله دوامی :
اساتیدی همچون محمدرضا شجریان، فاخره صبا، محمود کریمی، نصرالله ناصح‌پور، رضوی سروستانی، فرامرز پایور، مجید کیانی، محمدرضا لطفی و شهرام ناظری در محضرش پرورش یافته‌اند.
زندگینامه: «عبداله خان دوامی» استاد مسلم موسیقی سنتی
به سال ۱۲۷۰ در (طا) که یکی از دهات تفرش (استان مرکزی) می باشد کودکی دیده به جهان گشود که والدینش نام عبداله را برای او برگزیدند. پدرش آقا میرزا از تعزیه خوانان حرفه ای آن منطقه بود. عبداله دوران کودکی را در این ده سپری کرد و تحصیلات ابتدایی را نزد تنی چند از ملاهای ده فرا گرفت. وی پس از چندی به تهران آمد و در مدرسه تربیت نام نویسی کرد و در این مدرسه با رکن الدین خان مختاری همکلاس بود .
وی شبی در منزل شخصی به نام مجدالممالک که از دوستانش بود با علی خان نایب السلطنه (خواننده ی کامران میرزا نایب السلطنه) که از خوانندگان بزرگ آن زمان بود آشنا شد و در حضور وی قطعه هایی بنا به در خواست مجدالممالک می خواند که مورد قبول علی خان نایب السلطنه قرار می گیرد و او دوامی را تشویق می کند که نزد وی آواز را کار کند و اولین مشق خود را که دستگاه (( شور )) بود نزد علی خان آغاز می کند که اولین استاد وی همین شخص می باشد و مدتها از محضرش فیض برده و در آخر کار “دستگاه راست پنجگاه” را که در آن زمان فقط “علی خان” انرا می دانست، فرا می گیرد.
پس از آن دوامی با دیگر اساتید بزرگ زمان خود نظیر میرزا عبدالله(ردیف دان و نوازنده ی بزرگ سه تار)، میرزا حسینقلی(ردیف دان و نوازنده ی بزرگ تار)، درویش خان(نوازنده ی بزرگ تار و سه تار)، حسین‌خان اسماعیل‌زاده(کمانچه کش بزرگ)، ملک‌الذاکرین(خواننده و تعزیه خوان) خان (نوازنده ی بزرگ تار و سه تار) که در محفل های انس آن زمان جمع شده به بحث و تبادل نظر می پرداختند، آشنا شده و از هر کدام مطالبی ارزشمند آموخته و به اندوخته های ردیفی خود می افزاید و با استفاده از همین مطالب است که ردیفی جامع برای آواز ایرانی تنظیم می کند. آنچه که از مقایسه ی ردیف سازی میرزا حسینقلی و ردیف آوازی دوامی به دست می اید این است که دوامی به شدت تحت تاثیر میرزا بوده است. در حقیقت دوامی در خاطراتش تعریف کرده است که میرزا جهت تدریس به بزرگان مملکت، به خانه ی یکی از آنان می رفته و بقیه نیز همان جا جمع می شدند. در این مجلس حاج حسین آقا ملک(صاحب کتابخانه ی معروف ملک) و برادر کوچکترش حاج حسن آقا ملک، معاون السلطنه پسر وزیر دفتر، معاون الملک پسر قوام الدوله، مصدق السلطنه (همان دکتر مصدق) و … جمع می شدند و هنگام تدریس میرزا، دوامی نیز با دقت مطالب را دنبال کرده و به خاطر می سپرد.
عبداله دوامی در کنار شاگرد خود نصراله ناصح پور
دوامی جهت یادگیری تصنیف ها نزد “سماع حضور” که بهترین شاگرد “آقا محمد صادق خان” (ملقب به “سرورالملک”) در زمینه ی سنتور، تنبک (ضرب) و آواز بود، می رود و بسیاری از تصانیف قدیم را یاد می گیرد. همچنین دوامی از اطلاعات خواهر “آقا محمد صادق خان”، “حاجی خان” و “آقا جان” بهره ها می برد. بنا بر این در اینجاست که جهت یادگیری تصنیف ها تنبک را هم فرا می گیرد.
مدرسه ای شبانه برای موسیقی به ریاست “رکن الدین خان مختاری” تاسیس می شود و از “عبدالله دوامی”، “ابوالحسن صبا” و “علی اکبر خان شهنازی” (پسر میرزا حسینقلی) دعوت به عمل می آید تا در آن مدرسه مشغول تدریس به شاگردان شوند. دوامی به مانند اساتید قدیم تدریس موسیقی را به سه مرحله ی “ابتدایی”، “متوسطه” و “عالی” تقسیم می کند.
شاگردان استاد: استاد ابوالحسن صبا، استاد فرامرز پایور، استاد محمود کریمی، استاد نصرالله ناصح پور، استاد محمدرضا شجریان، استاد محمدرضا لطفی، استاد ناصر فرهنگ فر، استاد حسین علیزاده، استاد پرویز مشکاتیان، استاد داریوش طلائی، مجید کیانی، محمد حیدری ،فاطمه واعظی(پریسا)، فاخره صبا، تورج کیارس، کریم صالح عظیمی، شاپور حاتمی، نورعلی خان برومند، شهرام ناظری، سیما بینا، رامبد صدیف …
دوامی در تصنیف خوانی نیز شهرت خاص داشته و دربارهء اهمیت تصنیف خوانی می گوید:
تصنیف ابتدا در تهران مرسوم نبود چرا که تهران در گذشته های دور واقعیتی تاریخی به شمار نمی آمد، هنگامیکه تهران به پایتختی برگزیده شد نوازندگان و هنرمندان بطرف پایتخت کشیده شدند از این دسته هنرمندان که برای اولین بار به تهران آمدند میتوان محمد رضا، میرزا شفیع خان و محمد صادق خان را که سه برادر بودند نام برد اینان از شیراز به تهران آمده و به دربار ناصرالدین شاه راه یافتند تا جائیکه محمد صادق خان لقب سرورالملک را گرفت و رئیس موسیقی دربار شد. ضرب گیرها و تصنیف خوانهای محمد صادق خان، قلی خان و باقرخان بودند. با رفتن این سه برادر دربار قاجار تصانیف اصیل شیراز نیز به دربار راه یافت.
دوامی قبل از انقلاب مشروطیت برای شناساندن موسیقی اصیل و سنتی ایران و برای حفظ و حراست و اشاعه آن قرار شد که به اتفاق اقبال السلطان ، باقر خان و مشیر همایون شهردار و عده یی دیگر برای ضبط صفحه به برلن بروند ولی به واسطه جنگ جهانی اول وقفه یی در این مسافرت هنری پیش آمد که اجبارا به جای برلن به تفلیس و قفقاز رفتند و تصمیم خود را در آنجا عملی کردند .
آثار: از او نوارهای خصوصی ای باقی مانده است که بیشتر جنبه آموزشی دارند. نت ردیف آوازی او و تصنیف های قدیمی ، به کوشش فرامرز پایور چاپ شده و آلبوم نوارهای ردیف آوازی او نیز انتشار یافته است. صفحات گرامافون به همراه درویش خان ، سیّد حسن طاهرزاده ، ابوالحسن اقبال آذر و باقر خان رامشگر ، نوارهای خصوصی تدریس به شاگردان مختلف ، پنجاه تصنیف عارف (ضبط توسط ابراهیم منصوری).
استاد دوامی مدت هفت سال در اداره پست کار کرد و پس از این مدت به وزارت دارایی منتقل و تا پایان دوران بازنشستگی در این وزارتخانه مشغول کار بود . وی از فروردین ماه ۱۳۳۴ همکاری خود را با سازمان رادیو تلویزیون وقت و مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی ایران شروع کرد که به واسطه کبر سن شاگردانش را در منزل تعلیم می داد .
“محمدرضا شجریان که رابطه استاد و شاگردی دوستانه ای با عبدالله خان دوامی داشت ساعت های بسیاری را در کنار وی گذرانده و خاطرات بسیاری را از وی نقل می کند.از جمله اینکه وزارت فرهنگ وهنر طی قراردادی از عبدالله دوامی خواسته بود تا تصانیف قدیمی را بخواند و ضبط کند اما با گذشت یک سال این موضوع را به فراموشی سپرده بود.تا اینکه شجریان به استاد خود پیشنهاد می دهد تا این قرارداد را با او ببندد و به ضبط تصنیف ها و آوازهای قدیمی بپردازد و بدین صورت گنجینه موسیقی از خطر فراموشی و نابودی نجات می یابد.همچنان شجریان نقل می کند که عبدالله دوامی در سال های پایانی عمر از منزل قدیمی خود در شمیران تهران(جماران) به آپارتمان کوچکی در حوالی سید خندان نقل مکان می کند.منزل کوچک و محله شلوغ و پر رفت و آمد دوامی را در کمال نارضایتی خانه نشین می کند.تا اینکه یک روز زمستان به اجبار از خانه خارج شده و چون در بازگشت کلید آپارتمان را به همراه نداشته برای اینکه پشت در نماند در ۹۰ سالگی از پنجره بالا می رود که متاسفانه به زمین افتاده و در این حادثه دچار شکستگی لگن خاصره شده و در بیمارستان بستری می شود و در آنجا هم به علت فراموشی ، قرص های مسکن را بیش از دستور پزشک خورده و دچار مسمومیت هم می گردد و عاقبت در شب بیستم دی ماه ۱۳۵۹ در سن ۹۰ سالگی چشم از جهان فرو می بندد.”
استاد محمود محمودی خوانساری